Ülkemizdeki mega projelere finansman sağlaması amacıyla Ağustos 2016'da kurulan Türkiye Varlık Fonu, Milli Piyango ve At Yarışlarının bu fona devredilmesiyle geçtiğimiz günlerde gündem olmuştu. Dün Ziraat Bankası, BOTAŞ, TPAO, PTT, Borsa İstanbul AŞ, Türksat Uydu iletişim Kablo TV ve İşletme Anonim Şirketi, Eti Maden ve Çaykur gibi, bugün de Türk Hava Yolları ve Halkbank gibi dev kuruluşların kamu hisselerinin devriyle Türkiye Varlık Fonu (TVF) bir kez daha gündemimize oturdu.
Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi'nin yapısına ve işleyişine ilişkin esasları belirleyen Bakanlar Kurulu kararı, 26 Ağustos 2016'da Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Dünya'daki pek çok gelişmiş ülkede uygulanan Ulusal Varlık Fonlarına genel bir bakış ile bakarsak;
Ulusal varlık fonları nedir?
Ulusal Varlık Fonları, çeşitli finansal varlıklara yatırım yaparak gelirini artırmayı hedefleyen, devletin sahipliği ve yönetimi altında çalışan fonlardır. Bu fonun geliri çoğu zaman bütçe fazlalarından kaynaklanır. Bir ülke eğer bütçe fazlası veriyorsa bu fazlayı 4 şekilde kullanabilir: Harcamalarını artırır. Mevcut vergi yükünü düşürür. Borçlarını erken ödemeye tabi tutabilir. Bir varlık fonu kurarak bütçe fazlalarını buraya aktarır ve bu fonla ulusal yahut yabancı bazı finansal varlıkları satın alıp gelirlerini artırmaya çalışarak gelecek kuşaklara refahı alıntılama yoluna gidebilir. Bu tür fon yönetimlerinde temel hareket noktası varlıkları risk ve getiri dengesini gözeterek kazanç amaçlı kullanmaktır. Bu işlemleri, bütçe kısıtlamaları ve parlamentonun sıkı denetimi altında yürütmek basit değildir. Varlık fonu kuruluşunun bir sebebi de bu kısıtlamalardan kurtulmaktır.
Varlık fonlarının amacı nedir?
Bir varlık fonu kurulmasının genel olarak iki temel amacı vardır: Ülke ekonomisinin, konjonktürel etkilerden kurtarılarak istikrarlı halde işlemesini sağlamak. Gelecek kuşaklara refah aktarabilmek. Türkiye Varlık Fonu benzer amaçla ülkemizin bütçe açığını, cari açığı daha çok açmadan kaynak oluşturarak, büyük projeleri gerçekleştirmek ve Türkiye’nin ekonomik göstergelerini dengede tutmak için kuruldu.