SOKRATES KİMDİR?

Sokrates M.Ö. 469-399 yılları içinde Atina' da doğmuş  yaşamış olan ünlü Antik Yunanlı düşünür, filozoftur. Babası heykeltıraştır. Kendisi ve halkının ahlakça olgunlaşması için yaşamını adamıştır. Tüm insanlık tarihinde saygın sofist olarak kabul edilmektedir. Matematik, geometri, astronomi ve siyaset bilgisi ile felsefe konularında eğitimler vermiştir.  Yunan Felsefesinin kurucularındandır. Platon´un hocası olan Sokrates, görüşleri, tartışmaları yeni iktidarın temsilcileri tarafınca beğenilmediği için, yeni tanrılar icat etmiş olduğu, görüş ve tartışmalarıyla, gençleri baştan çıkardığı nedeni öne sürülerek ölüme mahkum edilmiştir.



Yaşamı ve düşünceleri ile ilgili bilgiler Aristophanes benzer biçimde çağdaş yazarlar, Platon ve Ksenophonşeklinde ardıllarının yazdıkları ve Sokrates’in ölümünden on beş yıl sonra dünyaya gelen Aristoteles’in dolaylı anlatımlarıyla günümüze ulaşmıştır.

Sokaklarda ve caddelerde eğitim yapmış, öğrencilerinden para almamıştır. Evreni anlamadan önce bizler kimiz? Bu sorunun cevabını bulmak lazım derdi. Ona nazaran, ergonomik terbiye kurallarını öğrenmek isabetli olmaktadır. Sokrates, bu yönü ile kuramsal bilim ve uygulamalı bilim tartışmasını da açmış olacaktı. Ek olarak bir anlambilimcidir. Anlamı olmayan kavramların ve terimlerin kullanılmasını hep sakıncalı bulmuştur. Her bilgide anlamların ve kavramların, açıkça anlatılması gerektiğine inanmış ve önemli katkılar sunmuştur.  Basık burunlu, patlak gözlü ve göbekli bir adamdır. Alçakgönüllü alışkanlıkları ile Yunan gençleri üzerinde yüksek bir etkiye sahip olmuştur. Onun gibi yalınayak gezerler, uzun saçlı ve aç olmaları nedeni ile Sokrateslik taslamak deyimi yerleşmiştir. Sokrates, yazılı bir kaynak bırakmamıştır.

Ahlak felsefesinin kurucusu olarak biri olan Sokrates, M.Ö. 399 yılında açılan dava ile Yunanistan’a yeni tanrılar getirmeye çalışmakla suçlanmıştır. Bu suçlamalar yüzünden ölüme mahkum edilir. Zehir içerek ölmüştür. Yunan felsefesinin en büyük filozofu Sokrates’in ölümünden sonrasında, onun anısını canlı tutmak için, eserler kaleme alınmış ve bazı okullar kurulmuştur. Bu okulların içinde Megara, Kinikler, Kirene ve Elis-Eteria okulunu sayabiliriz. Bu okullarda, Sokrates’in düşünceleri geniş bir şekilde anlatılmıştır. Terbiye felsefesinin baş tacı edildiği okullardan Megara, Platon’un Sokrates’den sonra devam etmiş olduğu okuldur. Bütün bu okullar, Sokrates’in soylu yaşamını, bu yaşamdan alınacak dersleri ve insan yaşamında felsefenin yerini vurgulamaktadır.

Eski Atina devletinde davalara sayıları davanın önemine göre klanlardan seçilmiş yargıçlar bakardı.
Sokrates’in davasına 500 yöresinde yargıç baktı. Suçlular genel anlamda hitabet kabiliyetleri ile yargıçları etkileyip beraat ederdi. Bu nedenle ağzı iyi söz yapanlar para karşılığı davalılara müdafa yazardı. Sokrates hitabet yerine en iyi bilmiş olduğu diyalektiği sorgulama yöntemini kullandı. Kendini savunmayı ve yargıçlardan af dilemeyi değil fikirlerini savundu. Ölüm cezasının değiştirilmesini dilemedi. İdamı Atina’nın kutsal günü olduğu için ertelendi. Kendisi zindana atıldı.

Zindanda asla bir koruma bırakılmamıştı. Öğrencileriyle birlikte sohbet etti. Kaçması teklifini geri çevirdi. Kaçsaydı kabahatlı ve hain kabul edilecekti. Kaçmadı, ve nebat zehri içirilerek idam edildi. Öldükten hemen sonrasında Atinalılar yapmış oldukları hatanın farkına vardılar. Kendisini dava edenlerden birisini yargılayıp idam ettiler ötekini sürgüne gönderdiler. Sokrates’in büstünü yapmış olup Atina Tapınağına koydular. Davayı izleyen öğrencisi Platon, savunmasını Sokrates’in Savunması adı altında kitaplaştırdı ve bu yapıt günümüze kadar geldi.
Daha yeni Daha eski